Zegary słoneczne - budowa - zasada działania - gnomon
Zasada działania zegara słonecznego
Zegar słoneczny wykorzystuje pozycję słońca na niebie ( mierzy czas od świtu do zmierzchu ) Cień słoneczny przyjmuje formę ruchomej wskazówki i w ciągu dnia kształtuje się w prostą linię . Cień obraca się wokół punktu mocowania różdżki na tarczy ze skalą godzinową w ciągu dnia. Kierunek cienia, który można odczytać na skali godzinowej, odpowiada czasowi słonecznemu . Różnorodność istniejących zegarów słonecznych wynika przede wszystkim z odmiennego kształtu i orientacji tarczy. Najpopularniejszym wariantem jest pionowy zegar słoneczny z płaską tarczą na pionowej ścianie budynku
 |
| Zegar słoneczny na fasadzie gotyckiej kamienicy / Breslau 1942 r. |
Chociaż historia nie potrafi jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, kiedy pojawiły się pierwsze słoneczne czasomierze. To faktem jest, że od zarania dziejów zegary słoneczne nie tylko służyły ludziom do odmierzania czasu, ale także miały wpływ na usystematyzowanie organizacji życia dawnych społeczeństw w sensie duchowym jak i materialnym oraz przyczyniły się do rozwoju nauk ścisłych - matematyki i astronomii. Historia konstrukcji zegarów słonecznych sięga okresu starożytności, a zasada działania słonecznego czasomierza opierała się na genialnej prostocie. Zmierzch zegarów słonecznych nastąpił w wyniku wynalezienia bardziej precyzyjnych czasomierzy, opartych na coraz to bardziej skomplikowanych mechanizmach, posiadających większą precyzyjność w odmierzaniu czasu. W dzisiejszych czasach zegary słoneczne spełniają symboliczną rolę i służą jako dekoracje w ogrodach czy miejskich ratuszach.
Historia zegara słonecznego
Zegary słoneczne w starożytności
Wg źródeł historycznych, pierwsze zegary słoneczne były znane już w starożytnym Egipcie, Babilonii, Mezopotani oraz Chin. W zasadzie były to proste przyrządy naukowe, które przyczyniły się do rozwoju starożytnej astronomii. Sporym zainteresowaniem słonecznym wynalazkiem wykazali antyczni filozofowie, astronomowie i historycy, opisując na kartach swoich dzieł funkcjonalność i przeznaczenie zegarów słonecznych.
- Egipt - zegary słoneczne
Staroegipski zegar słoneczny z XIII wieku p.n.e wykorzystywał do odmierzania czasu poziomy, rzucający cień Pozycja takiego cienia jest zawsze (poza równikiem) zależna od daty roku, dlatego zegary te uważane są jedynie za prymitywne zapowiedzi prawidłowo skonstruowanych zegarów słonecznych.
- Rzym - zegary słoneczne
Rzymski architekt - Marcus Vitruvius Pollio, opisuje w swoich dziełach znane mu starożytne zegary słoneczne. Spis zaczyna się od zegara słonecznego z III wieku p.n.e. Na liście Witruwiusza znajduje się discus in plano autorstwa Aristarchosa, przypuszczalnie poziomy zegar słoneczny, którego okaz został znaleziony na Via Appia . Następnie następuje arachne nieco starszego Eudoksosa z Knidos z IV wieku p.n.e. Pozostałe zegary słoneczne nazwane przez Witruwiusza nie zostały odnalezione i nie można ich było zinterpretować. W 10 pne cesarz rzymski Augustus Ustaw obelisk z Egiptu jako gnomon na Polu Marsowym w Rzymie . Służyło to jednak tylko jako wskaźnik południa i kalendarz (wyświetlanie długości cienia w południe zawierające pory roku). To, że tak zwane Solarium Augusti było kompletnym zegarem słonecznym, nie okazało się realistycznym założeniem.
- Babilonia - zegary słoneczne
Babiloński kapłan Berossos po raz pierwszy użył pełnej półkuli, którą on nazwał Hemispherium .W ten sposób stworzył kompletny odpowiednik widzialnej części sfery niebieskiej. Później ograniczył się do nieco więcej niż tylko łuskowatej części i nadał temu zegarowi nazwę Hemicyclum . Arystarch wybrał nazwę Scaphe , która jest nadal używana do dziś dla wszystkich zegarów słonecznych z wydrążoną kulą .
- Grecja - zegary słoneczne
W I wieku p.n.e. Ośmioboczna Wieża Wiatrów w Atenach, zbudowana około 400 rpne, jest otoczona pionowymi zegarami słonecznymi . Są to największe zabytkowe zegary pionowe. Oprócz zegara słonecznego, zwykle montowanego na ścianie południowej, istnieje siedem innych zegarów słonecznych, z których każdy wskazuje inny kierunek.
Zegary słoneczne w okresie średniowiecza
- Zegary kanoniczne
Po upadku Cesarstwa Rzymskiego zastosowanie i produkcja zegarów słonecznych spadła. Wiedza na ten temat została prawie utracona. Od ósmego wieku naszej ery, proste zegary słoneczne, podobne do zegarów ściennych w starożytnym Egipcie, zostały wykonane ponownie. Ich obecnie używana nazwa kanonicznych zegarów słonecznych sugeruje ich użycie w klasztorach i ich okolicach. Służyły przypominaniu o odprawianych w ciągu dnia modlitwach, które od czasów Benedykta z Nursji są ściśle regulowane . Przyjmowano, że godziny modlitwy wskazane przez taki niedoskonały zegar słoneczny nie były ani równomiernie rozłożone w ciągu dnia, ani niezależne od pory roku. Rozprzestrzenianie się tego typu szło w parze z działalnością misyjną benedyktynów pochodzących z Irlandii i Anglii .Najstarszy niemiecki zegar słoneczny powstał w Fuldzie około 822 roku.
W okresie średniowiecza, za sprawą papieża Sabiniana, zegary słoneczne zaczęły zyskiwać na znaczeniu. Każdy kościół posiadał zegar, który odmierzał godziny kanoniczne wyznaczających pory modlitw, nakazanych przez liturgię. Dzięki bulli papieskiej z lat 604-606 porę na nabożeństwa obwieszczały dzwony kościelne, które były ściśle powiązane z odmierzaniem godzin przez zegary słoneczny zamontowany na fasadzie kościoła. Jeszcze około sto lat przed schyłkiem epoki średniowiecza wprowadzono wskazówkę ukierunkowaną biegunowo, przyczyniając się do bardziej precyzyjnego odmierzania czasu przez zegar słoneczny. W tym okresie następuje powolny rozwój zegarów mechanicznych.
- Zegary słoneczne Polos
Po wyprawach krzyżowych Polos * - wklęsły zegar słoneczny pojawił się w Europie , dzięki czemu zegar słoneczny osiągnął swoją fundamentalną doskonałość, pomijając fakt, że wyświetlany przez niego prawdziwy czas lokalny nadal obarczony jest błędem równania czasu . Polos został po raz pierwszy opisany przez Araba Abul Hassan al Marrakushi w XII wieku , co sugeruje, że jest to arabski wynalazek.
* Polos - pręt rzucający cień, używany do konstrukcji wklęsłych zegarów słonecznych, zorientowany równolegle do osi Ziemi . Wskazuje na północny biegun niebieski (w pobliżu Gwiazdy Północnej ) i przecina płaszczyznę horyzontu na szerokości geograficznej .
Zegary słoneczne w czasach nowożytnych
Początek XX wieku był okresem szczególnym dla ewolucji zegarów słonecznych. Projektowano już zegary bardzo dokładne i precyzyjne, które w warunkach lokalnych sprawdzały się znakomicie. Na rynku zegarmistrzowskim można było nabyć nawet kieszonkowy zegar słoneczny, bardzo przydatny podczas długich podróży. Z powodu podstawowej wady, jaką jest funkcjonowanie zegara słonecznego podczas zimy, ograniczonego światła słonecznego w wieczornej porze, złej pogody lub ograniczoną długością dnia - zegary słoneczne stopniowo zostały wyparte przez coraz bardziej doskonalsze i przystępne cenowo zegary mechaniczne.
Ostatecznie do odsunięcia zegara słonecznego od funkcji publicznych przyczyniły się radio i telewizja. Słoneczny czasomierz został zepchnięty do roli dekoracyjnej, edukacyjnej oraz zabytkowej. Ze względu na ruch obrotowy Ziemi , kierunek do Słońca wydaje się raz dziennie okrążać Ziemię. Można również przyjąć, że pręt biegunowy jest osią tego obrotu z wystarczającą dokładnością, ponieważ jego odległość od osi Ziemi jest pomijalnie mała w porównaniu z promieniem założonego toru kołowego Słońca (najgorszy stosunek na równiku wynosi mniej niż 1 : 12 000).
Oprócz deklinacji , kąt godzinny zdefiniowany w stacjonarnym układzie współrzędnych równikowych wskazuje pozorną pozycję ciała niebieskiego, gdy krąży ono wokół tej osi. W szczególności kąt godzinowy słońca jest używany jako miara pory dniaz drugiej ręki. W przypadku zegara słonecznego z tyczkiem jako rzucającym cień pomija się wyświetlanie nieistotnej deklinacji (miara dla pory roku ) na rzecz łatwej czytelności kąta godzinowego (pory dnia) ze względu na liniowy kształt wyświetlający cień.
Jest już wymieniony jako Polos przez Herodota . Jednak jego zastosowanie znane jest na pewno dopiero od późnego średniowiecza . W tym samym czasie do powszechnego użytku weszły godziny równonocy . Poprzednio zwykłe godziny czasowe można wyświetlać tylko na zegarze słonecznym za pomocą punktowego rzucania cieni ( nodus ).
 |
| Zegar słoneczny w Katowicach - rok 1928 ( Zdjęcie: domena publiczna ) |
- Przenośne zegary słoneczne
Przenośny zegar słoneczny (również podróżny ) to zegar słoneczny , którego nie można ustawić ani zamontować na stałe. Stacjonarne zegary słoneczne zwykle mierzą bezpośrednio kąt godzinowy słońca, przy czym muszą być ustawione w stosunku do punktów kardynalnych .
Zegary przenośne to zwykle pionowe zegary słoneczne , za pomocą których mierzy się kąt wzniesienia słońca i po ocenie z niezbędną deklinacją (lub datą roczną) słońca wyświetla się jako czas . Z reguły trzeba też wiedzieć, czy jest rano, czy po południu, ponieważ określony kąt elewacji można mierzyć dwa razy dziennie. W tym jest z wyjątkiem zależności od kąta deklinacji także te z szerokości geograficznej .
Jeszcze do niedawna (około 1900 r.) mniejsze, standardowe zegary słoneczne (mierzące kąt godzinny) były wyposażane w mały kompas magnetyczny i zabierane w podróże. Kompas służył do ustawienia tak małego poziomego zegara słonecznego na północ.
Szczególnym przenośnym zegarem słonecznym jest przenośny zegar pierścieniowy . Jest na północ, gdy jest używany bez dodatkowej pomocy. W ten sposób uzyskuje się zegar słoneczny mierzący kąt godzinny, który jest podobny do stacjonarnego zegara równikowego w kształcie pierścienia i jest używany w podobny sposób.
W przeszłości ludzie nie podróżowali daleko od domu, więc większość przenośnych zegarów słonecznych była ustawiana tylko na określoną szerokość geograficzną. Na niektórych (na przykład na drugim i trzecim pokazanym zegarze słonecznym) można było ustawić zmienioną szerokość geograficzną, która oczywiście również musiała być znana.
Skiostat, który został opracowany około 1858 roku, nie jest do końca poręczny, ale nadal można go transportować, z dużą precyzją, prawie co do minuty. Po ręcznym ustawieniu aktualnej szerokości geograficznej za pomocą wskaźnika cienia i skali dnia, kierunek północ-południe można było precyzyjnie dostosować nawet bez kompasu.
 |
| Przenośny zegar słoneczny dla podróżnych |
Zegary słoneczne w Niemczech
- Ulrich Schniep - twórca zegarów słonecznych
Ulrich urodził się w Weisensteig ( Niemcy ) był projektantem i twórcą zegarów słonecznych. Jego wytwory były doceniane i chętnie nabywane przez bogatych klientów, takich jak książę Albrecht i cesarz Maksymilian II. Już w 1551 roku cesarz Karol V nadał Schniepowi przywilej posiadania herbu z wielobocznym zegarem słonecznym i dewizą "Asteranimos und Kundtpassmacher". W 1554 roku Ulrich Schniep przeniósł się do Monachium, gdzie szkolił innych wytwórców, takich jak jego syn Alexius i Markus Purmann. Znanych jest ponad pięćdziesiąt instrumentów (głównie zegarów słonecznych i przyrządów strzelniczych), z których najwcześniejsze pochodzą z 1553 roku, a najnowsze z 1588 roku. Ulrich Schniep zmarł wczesnym latem 1588 roku.
Zegar słoneczny był już osiągnięciem na miarę czasów, kiedy Grecy zbudowali pierwsze mechaniczne odmierzacze czasu w swoich zegarach wodnych. Rzymianie i ludy islamskiego kręgu kulturowego były z kolei odbiorcami od Greków. Zachowana arabska literatura dotycząca gnomoniki jest znacząca. Po późniejszym średniowieczu, które nie było pod tym względem zbyt aktywne i miało kompetentnych projektantów zegarów słonecznych jedynie u ludów nordyckich, zwłaszcza Anglosasów i Skandynawów, nastąpiło zapoczątkowane po 1500 r. piśmiennictwo niemieckie, które nawiązywało do idei starożytnych i aktywnie wspierało południowoniemieckie rzemiosło drobno techniczne, które wyprodukowało dużą liczbę wartościowych artystycznie i technicznie zegarów słonecznych i nocnych. Nasze horologium jest jednym z nich.
Po tym, jak Regiomontan w 1476 roku i Stöffler w 1518 roku opublikowali w swoich kalendarzach krótkie instrukcje dotyczące wykonywania zegarów słonecznych, dopiero Albrecht Dürer w swoim "Underweysung der messung" wydanym w 1525 roku napisał pierwszą niemiecką instrukcję wykonywania zegarów słonecznych. Euklides i Witruwiusz byli jego inspiracją. Na początku XVI wieku mieszkańcy Norymbergi dali już chyba światu, za pośrednictwem Petera Henleina, mały zegar kołowy, który "można było nosić na piersi lub w sakwie".
Norymberczycy prawdopodobnie już wcześniej dali światu, za pośrednictwem Petera Henleina, mały zegar kołowy, który "można było nosić na piersi lub w torebce", jak napisano w Cosmographia Pomponu Melae Johannesa Cocleusa, wydanej w 1511 roku, ale zegar słoneczny, ponieważ był tańszy i ogólnie bardziej niezawodny, zdołał utrzymać dominującą pozycję przez cały XVI wiek. Wprowadzenie pod koniec XV wieku kompasu na podręcznym zegarze słonecznym było dla niego znacznie korzystne, gdyż wszędzie można było szybko dostosować instrument do południka, przede wszystkim dzięki kierunkowej sile igły magnetycznej.
Termin kompas przyszedł na określenie samego zegara słonecznego. W 1510 roku dwudziestu norymberskich kompasistów wystąpiło do Rady o założenie cechu. Rada jednak odmówiła, gdyż "ir abait für ain freye kirnst gehalten werden soll". W 1535 r. norymberscy kompasiści uzyskali już jednak cech. Istniało to jeszcze w XVIII wieku. Około połowy XVI w. Norymberga i Augsburg już wtedy prowadziły bardzo znaczący eksport takich czasomierzy do Europy Północnej, a zwłaszcza do krajów basenu Morza Śródziemnego.
Preferowano zajmujące mało miejsca i łatwe do przenoszenia czasomierze gnomonowe z płaskimi tarczami, przede wszystkim zegary equatorealne i horyzontalne przyznano pierwszeństwo. Zegary z nierównymi tarczami, np. szczególnie popularny wśród Greków i Rzymian scaphe, z negatywową imitacją sklepienia niebieskiego jako tarczy, a także różne zegary wielopowierzchniowe, były produkowane rzadziej, ponieważ wymagały większych wymiarów.
Monumentalny zegar słoneczny starożytnych znalazł więc poszukiwanego konkurenta w postaci małego zegara słonecznego, noszonego jako ozdoba klatki piersiowej lub urządzenia kieszonkowego, będącego wznowieniem viatoria pensilia Witruwiusza. Jeden ma okrągły, poręczny kształt i rozmiar pierwszych zegarków kieszonkowych wkrótce udzielił się także zegarowi słonecznemu. Podobnie jak religijne wisiorki, piankowe monety i książęce odznaki wdzięczności, był to klejnot jawnie noszony i chętnie eksponowany. Łańcuszek na piersi . To przeznaczenie widać również w horologiach Schniepa z oczka mocującego, które można znaleźć na wszystkich zachowanych zegarach słonecznych mistrza. Nie wiemy zbyt wiele o Ulrichu Schniepie. Nie ma wątpliwości, że już w 1555 r. pracował w Monachium i przez kilka lat był zatrudniony na dworze bawarskiego księcia Wilhelma V (r. 1579-1597) za stałą pensję.
Ponieważ Schniep jest w tych zapisach wymieniany głównie jako zegarmistrz i tylko raz jako kompasista, można przyjąć, że wykonywał również zegary kołowe. Moje badania w tym zakresie były jednak bezowocne. Znalazłem jednak kilka jego małych zegarów słonecznych i najstarszy z jego dotychczasowych produktów - balans nastawczy.
 |
| Grundwaga artyleryjska z zegarem słonecznym ( domena publiczna ) |
Ustawienie balansu, który musiał służyć głównie celom artyleryjskim, o czym może świadczyć jeden z jego napisów na czworoboku: Stond Cvo dem Perwerk. Jednak instrument ten posiada również poziomy zegar słoneczny z metalowym gnomonem kątowym i nosi napis: Hoc Opvs fecit Vdalricvs Schniep Monachi Anno 1555 r. Jest w posiadaniu kolekcji broni i obiektów artystyczno-przemysłowych Najwyższego Domu Cesarskiego w Wiedniu. Z wiszących zegarów słonecznych, które posiada Schniep. najstarszy jest Zielony Skarbiec w Dreźnie. Odpowiada on w swoim
W wyposażeniu odpowiada prawie całkowicie swojemu wrocławskiemu rodzeństwu, ale część napisów jest w języku niemieckim. Napis na dolnej stronie tarczy brzmi: Horologium generale fecit Ulricus Schniep de Monaco an: 1566. Oprócz tej okrągłej formy, która w tych dwóch znanych przykładach ma tarcze równikowe, Schniep najwyraźniej wykonał również wiele wiszących zegarów słonecznych z poziomą tarczą i gnomonem nitkowym.
Najstarszy egzemplarz, oznaczony 15 X V X S X 70, jest własnością Lewisa Ewansa w Russels w Anglii. kolejny fragment tego samego układu jest w posiadaniu prof. dr. von Seidlitza w Jenie Datowany jest na 1582 rok i wyraźnie nosi oznaczenie: Viatorium, co w tym przypadku należy interpretować jako wędrujący zegar słoneczny. Niemal identyczny z nim zegar słoneczny Schniepa, oznaczony 15 X V X S X 87, a więc wykonany w przedostatnim roku życia mistrza, przechowywany jest w Niemieckim Muzeum Arcydzieł Przyrody i Techniki w Monachium. Już same nieliczne zachowane świadectwa sztuki Sehniepa uzasadniają nabycie przez Schniepa horologium reprodukowanego we wrocławskim Muzeum Sztuk Dekoracyjnych.
Z technicznego punktu widzenia jego instrumenty są znakomicie wykonane jak na swoje czasy. i mają bardzo dobrze wykonane podziały. Charakteryzują się również jak najbardziej uniwersalną konstrukcją i użytecznością, którą często można spotkać w instrumentach matematycznych z XVI wieku. Horologium Breslau to nic innego jak narzędzie do określania i rozwiązywania wszystkich ważnych kwestii związanych z czasem i kalendarzem. Ma średnicę 52 mm i wysokość 12,3 mm i jest ogniowo złocony we wszystkich częściach.
Jedynie nakładana tarcza kalendarza księżycowego, dolna strona tarczy zegara słonecznego oraz wnętrze kompasu wykonane są ze srebra. Wszystkie jego powierzchnie zostały doprowadzone do stanu używalności, jedynie wiatrowskaz ma takie same ornamenty po obu stronach. dekoracja po obu stronach. Napis wytwórcy znajduje się na zaokrągleniu ścianki obudowy.
To Widnieje na nim napis: Hoc Opvs Horologivm fecit Vdalricvs Schniep Monachy An: 1585.Zewnętrzna strona wieka wieka (rys. 15) z regułą składania tworzy zegar nocny. Napis o treści. dolna połowa: Noctvrnale Cvjvs Ope Per Extrmas Vrsae Minoris Stellas Noctvrno Tem: Cognositvr Hora No(ctis) stwierdza, że została zaprojektowana do odczytu ze stanu gwiazd.
ß i y małego misia, aby w nocy odczytać godzinę. W tym celu w centrum znajduje się otwór do odnalezienia gwiazdy biegunowej (napis: Stella Poli Arti). Wierzchołek górnego talerza obrotowego, oznaczony literą A, został wcześniej ustawiony na dzień kalendarzowy, w którym dokonano obserwacji. Na zdjęciu jest na 10 stopniu Scorpionis, co odpowiada 10 października. Teraz, po skierowaniu gwiazdy biegunowej przez otwór, obrócono regułę w taki sposób, aby jej górna krawędź znalazła się w jednej linii z dwiema gwiazdami ß i y. linii dwóch gwiazd ß i y, znaleziono godzinę nocy, którą należy określić.
Godzinę można było również ustalić w ciemności za pomocą czułka dołączonego do każdej godziny. Wyjaśnienia procesu udziela Seb. Münster w swoim "Fürmalung .... der Horologien" z 1517 r: Obrazowe wyjaśnienie procesu znajduje się na rysunku 18, gdzie Apian pokazuje użycie zegara nocnego na tylnych gwiazdach wielkiego niedźwiedzia. zastosowanie zegara nocnego na tylnych gwiazdach wielkiej niedźwiedzicy (a i ß Urs. maj.).
Równocześnie z ustawieniem ząbkowanej tarczy na dzień kalendarzowy, można było "Quantitas Die" po lewej stronie, a "Quantitas Noch" po prawej. Noch" dla wysokości polarnych 40, 43, 46, 49 i 52 stopnia szerokości geograficznej północnej. W ten sposób można było określić liczbę godzin dziennych i nocnych danego dnia, co na przykład miało miejsce w Norymberdze i kilku innych bawarskich miastach...
Zegar norymberski" lub "mały zegar". Wewnętrzna pokrywa instrumentu (Rys. 15, u góry po prawej) zawiera kalendarz księżycowy do określania wieku Księżyca i jego faz. i jego fazy. Schemat aspektu z napisem Index Diervm Aetatis Lunae na obrotowej tarczy
na obrotowym dysku wskazuje, że ten kalendarz księżycowy był używany głównie do astrologii astrologiczne ustalenia. Udało się ustalić czas od wieku Księżyca i jego położenia względem Słońca i planet.
Słońce i planety, czy i kiedy Księżyc był w koniunkcji ż lub opozycji znajdowała się w koniunkcji Ż lub opozycji §, w kwadraturze □, trygonie A lub sekstylach #. Ale można było również dokonać astrologicznych ustaleń dla daty przeszłe lub przyszłe, np. do wyznaczania horoskopu.
Pierścień nad kompasem z zawiasowym prętem cieniującym (gnomonem lub polosem) jest równikowym zegarem słonecznym. Gdy tylko pierścień został skierowany na położenie kątowe wysokości bieguna miejsca obserwacji za pomocą widocznego w środku pręta regulacyjnego, a cały instrument został ustawiony na linii południa według igły kompasu, cień gnomonu na tarczy musiał wskazywać prawdziwy zodiak słoneczny. Po zwykłym zastanowieniu się, tarcza stanęła wtedy w płaszczyzna równika niebieskiego, a gnomon, który był ustawiony pod kątem prostym do niego, był w kierunku osi świata. Ten równikowy zegar słoneczny, z podziałem godzin tylko na górnej stronie, jest tzw. zegarem górnym, tzn. może być używany tylko w tych miesiącach, w których równik znajduje się w środku dnia.
Miesiące, w których Słońce wznosi się nad równikiem niebieskim w swoim pozornym biegu, czyli od końca marca do połowy września. Zegar ten nie może być używany od dni równonocy jesiennej do dni wiosny.
Podwójny pierścień numeryczny na tarczy wskazuje czas w 2 X 12 godzin w wewnętrznym pierścieniu do obliczeń według "dużego zegara", który był powszechny w większości krajów niemieckich, podczas gdy zewnętrzny pierścień wskazuje ciągłe serie godzin od 1-24 "zegara welsch", który był głównie używany w krajach południowej Europy. Wskazują na to również m.in. Napis na odwrocie tarczy: Circulus Aequinoctialis monsterans horas Germaniae et Italiae.
W odniesieniu do figury 17 należy zauważyć, że pręt regulacyjny wysokości słupa, który jest zaopatrzony w zawias i podziałkę, musiałby być prostopadły, jeżeli regulacja do pewnego stopnia jego podziałki ma być prawidłowa. Częściowo ze względu na to, że zawiasy instrumentu z czasem stały się zużyte i zbyt luźne, a częściowo ze względu na to, że tarcza była bardziej widoczna, regulacja musiała być przeprowadzona pod kątem. Stopnie biegunowe paska ustawień przechodzą od 0-70°. Zegar mógłby więc być używany od równika po północny rejon Morza Arktycznego. Na pewną uwagę zasługuje również kompas w rzeczywistej obudowie instrumentu. instrument. Jego róża składa się z 32 promieni, które są na przemian oświetlane światłem czerwonym i zielonym. pominięto zimną emalię. Punkty kompasu to imiona wiatrów, zwyczaj ten z pewnością wywodzi się z kultury babilońskiej. Nazwy te zmieniają się w ich wyrazów na starożytnych kompasach.
Na naszym horologu są to, od północy do wschodu: Tramota, Greco, Levante, Sciorocho, Mezogiorno, Garbino, Ponente, Maestro. Używanie tych nazw było zwyczajem przechodzącym w ciało i krew "od niepamiętnych czasów", a niemieckie nazwy Karola Wielkiego nie zdążyły się jeszcze utrwalić, zwłaszcza na kontynencie. Tak więc np. określenie północno-wschodniego wiatru jako Greco mogło mieć sens tylko tam, gdzie Grecja rzeczywiście leżała na północnym wschodzie. Te nazwy kierunków wiatru mogły być pożądane przez osobę zamawiającą instrument jako uzupełnienie przyjemnej dla oka wiatrówki (rys. 16). Można przynajmniej zauważyć, że Schniep
do identycznego skądinąd instrumentu z 1566 r. w drezdeńskim Zielonym Skarbcu, który nie ma wiatrowskazu, dołączył niemieckie nazwy kierunków kompasu i dodał do nich reguły pogodowe, np: Północny zachód = Schneeschaur, Svd = Gewilek, zachód Trieb. Igła kompasu instrumentu z Breslau jest niestety dodatkiem naszych czasów. Oryginalna igła, podobnie jak ta zachowana w drezdeńskiej fabryce rodzeństwa, miała kształt cienkiego stalowego pręta, zakończonego języczkiem na południowym końcu. Na uwagę zasługuje również delikatny, grawerowany Grad vs Deel. (Rys. 15, dolny prawy) do regulacji deklinacji igły.
Podziałka ta wynosi 0-50° na wschód i zachód. Ta deklinacja, czyli odchylenie igły magnetycznej od południka astronomicznego, którą po raz pierwszy uznał Krzysztof Kolumb 13 września 1492 roku, ale której prawomocne zachowanie uznał dopiero późniejszy wikariusz St. Sebald w Norymberdze Georg Hartmann w Rzymie w 1510 roku, nigdy nie mogła wynosić tyle, co 500 na wschód lub zachód. W czasach U. Schniepa nie było jednak co do tego pewności, dlatego mistrz ostrożnie podchodził do tego podziału, który w innym jego dziele (ryc. 13) obejmuje nawet 90° po obu stronach. Apian zaobserwował w Ingolstadt w 1532 roku deklinację 10° 30' na wschód, Hartmann w Norymberdze w 1538 roku 10° 15' na wschód, a Orontius Finaeus w Paryżu w 1550 roku 8,0° na wschód.
W czasie produkcji tego horologu, magnetyczny deklinacja musiała być również wschodnia i nie mogła być znacząco powyżej lub poniżej wymienionych wartości. W celu dostosowania tej deklinacji obudowa kompasu jest obrotowa. Na płycie podstawy wygrawerowany jest znak linii, która została ustawiona zgodnie z podziałem deklinacyjnym. Na zewnętrznej płycie bazowej horologu umieszczono 32 nazwy miejscowości wraz z ich wysokościami biegunów geograficznych.
Najbardziej wysuniętym na południe miejscem jest Hierosolima (Jerozolima) na 31°, a najbardziej na północ Hibernia (Irlandia) na 59° (!). z 59° (!). Ta i kilka innych nieprawidłowych wysokości polarnych mogą być przypisane do nieprawidłowych do ówczesnych błędnych map. Dotyczy to zwłaszcza lokalizacji poza terytoriami niemieckimi, natomiast dane dla miast niemieckich są stosunkowo poprawne. Na przykład Breslau (Vratislauia) jest pokazany na 51° szerokości geograficznej północnej. Jest to również dowód na to, co zostało już wcześniej powiedziane, że Najlepiej rozwinięta była kartografia niemiecka XVI wieku. Daleko na północy i na południe od tego "Tabvla Latitvdinis Region(alis)" też dowodzą, że owo horologium było urządzeniem podróżnym, że to horologium było urządzeniem podróżnym.
Zródło :