Wodna wieża - wieża ciśnień w Pszczynie

W Pszczynie, mieście leżącym w woj. śląskim można odwiedzić bardzo interesującą wieżę ciśnień. Pszczyna jest jednym z najpiękniejszych miast historycznego Górnego Śląska. Miasto posiada wspaniałą historię oraz dużo zabytków, związanych z dziejami miasta. Pszczyna, jak większość śląskich miast, w pewnym okresie swoich dziejów, musiała zmagać się z problem dostępu do świeżej, dobrej jakościowo i czystej wody. W zasadzie była to bariera, która stanęła na drodze w rozwoju miasta. Z roku na rok kurczyły się zasoby wody, a ich dostęp stawał się coraz to bardziej ograniczony. Stan mieszczański w Pszczynie czerpał wodę z młyńskich rowów oraz wodociągów, należących do książąt, co zresztą dla dawnych mieszkańców Pszczyny było bardzo uciążliwe. Historia pszczyńskich wodociągów zaczyna się na początku XIX wieku. W tamtym okresie miasto Pszczyna, należało do Cesarstw Niemieckiego, które na Górnym Śląsku, dość mocno inwestowało w sektor użytkowy i wielu śląskich miastach, pojawiły się nowe sieci wodociągowe, szpitale, stacje kolejowe i inne gmachy administracyjne.

Historia wodociągów w Pszczynie

Pszczyna - wieża ciśnień, dawna restauracja " Wodna wieża ". Wieża ciśnień została przebranżowiona na nowe usługi dla miasta. Architektura "streampunk " nawiązuje do fantastyki i epoki pary wodnej. Wodna wieża cieszy się niezwykłą popularnością w Pszczynie. Autor zdjęcia: Paterm.

W którym roku powstały wodociągi i wieże ciśnień w Pszczynie ?

Historia pszczyńskich wodociągów rozpoczęła się na początku XIX wieku, kiedy to pruskie władze administracyjne, podjęły się zadania, mającego rozwiązać problem niedoboru wody w Pszczynie.

Dawny wygląd wieży wodnej/ciśnień w Pszczynie. Wieża została wybudowana w stylu modernistycznym, w okresie międzywojennym. Obiekt był bardzo nowoczesny jak na tamte czasy. Zdjęcie : Alex and Max

Jak władze pruskie rozwiązały problem z niedoborem wody w Pszczynie ?

Na początku XX wieku, administracja pruska zleciła wydrążenie siedem studni do czerpania wody w centrum Pszczyny. Dopiero pod koniec XIX wieku, niemieckie władze wybudowały w Pszczynie nowoczesny wodociąg. W 1893 roku, wzniesiono pierwszą wieżę ciśnień, pompownię i maszynownię oraz położono pod ziemią sieć rur wodociągowych.

Wieże ciśnień w Pszczynie

Miasto Pszczyna jest w posiadaniu dwóch wież ciśnień. Pierwsza związana z miejskimi wodociągami, a druga z infrastrukturą kolejową.

Miejska wieża ciśnień w Pszczynie

Data budowy : Lata : 1927-1928

Architekt : Jan Gustaw Grycz.

Styl architektoniczny : Funkcjonalizm i modernizm.

Remonty : 2006 rok.

Do jakich celów służyła pszczyńska wieża ciśnień ?

Pierwsza wieża ciśnień w Pszczynie służyła mieszkańcom Pszczyny oraz innym obiektom użyteczności publicznej. Wodna wieża regulowała ciśnienie w sieci wodociągowej i pozwalała na dostęp do wody pitnej w kamienicach o większych kondygnacjach. Proszę sobie wyobrazić jak bardzo dla gospodyń lub służby, musiało być pokonywanie dziennie schodów z wiadrami wody. Dzięki pszczyńskiej wieży, woda docierała na wyższe piętra pszczyńskich kamienic.

Na jakich zasadach działa pszczyńska wieża ciśnień ?

Wykonanie projektu architektonicznego oraz obliczeń matematycznych, budowy oraz działania pszczyńskiej wieży ciśnień z pewnością nie jest prostym zadaniem. Inżynierowie brali całą gamę czynników, które musieli wdrożyć przy zaprojektowaniu obiektu. Ogólnikowo, można tylko stwierdzić, że wieża ciśnień swoje funkcjonowanie, opiera o prawa hydrostatyczne i grawitacyjna. Podstawowymi komponentami wchodzącymi w skład kompleksu wieży ciśnień jest ; studnia, pompownia z maszynownią oraz zbiornik wodny.

Studnia - gromadziła zapas wód gruntowych, była pokryta na dnie żwirem, tak aby woda juz na wstępie była oczyszczana.

Pompownia - tutaj mieściły się pompy parowe lub elektryczne, które zasysały wodę ze studni i tłoczyły ją do zbiornika wodnego.

Maszynownia - obiekt, w którym znajdował się park maszyn parowych lub elektrycznych. Maszyny napędzały pompy, tak aby bez przeszkód mogły zasysać wodę ze studni.

Zbiornik wodny - tutaj woda była magazynowana i tłoczona wcześniej rurami od strony pompowni. Zbiornik był przeważnie wykonany z kutego żelaza lub arkuszy stalowych, połączonych nitami. Istnieje kilka rodzajów zbiornika na wodę, bardzo popularny w tamtym okresie był zbiornik wodny typu : Intze.

Woda ze zbiornika wieżowego, zaczynała płynąć rurami odpływowymi, do sieci wodociągowej, dzięki prawom grawitacji.

Budowa pszczyńskiej wieży ciśnień

Wieża ciśnień w Pszczynie mieszcząca się przy ulicy Kilińskiego, została wybudowana w 1928 roku. Wieża została zaprojektowana w bardzo popularnym wówczas stylu - modernizmie. Obiekt wodociągowy zaprojektował - Jan Gustaw Grycz. W okresie międzywojennym na polskim , jak i niemieckim Górnym śląsku powstało bardzo dużo obiektów, wybudowanych właśnie w funkcjonalnym - modernizmie. Wieża ciśnień opiera się na solidnym cokole - bazie, wykonanym na planie kwadratu. Monolityczna bryła, składa się z mniejszych brył, pierwsza zawiera portal wejściowy, prowadzący do wnętrza wieży. Wodna wieża posiada trzon zlicowany z głowicą, struktura ta tworzy jedną całość, zwieńczoną zadaszenie. W górnej części wieży znajduje się zbiornik, mogący pomieścić 300 m3 wody. Wysokość wieży jest dość imponująca i wynosi 37 metrów.

Wieża ciśnień została wybudowana z czerwonej cegły i pokryta była szarym tynkiem. Elewację wieży zdobiły poziome gzymsy oraz bonie. Portal wejściowy zwieńczony był łukiem, opierających się na dwóch kolumnach.

Wieża ciśnień w 2005 roku przeszła gruntowny remont z inicjatywy inwestora, który zakupił wieżę ciśnień - pana Karola Kanie, który urządził na nowo wieże ciśnień w stylu steampunk. Pan Kania nadał wieży nowe życie i sprawił, że obiekt odżył.

Wnętrze i wyposażenie pszczyńskiej wieży ciśnień.

Dawniej w wieży ciśnień posiadała łaźnie z 10 prysznicami. tuż nad łaźniami, urządzone był pokoje z sześcioma wannami. wieża ciśnień posiadała nawet swoją windę. Po remoncie w roku 2005, we wnętrzu wieży urządzono restauracje i pub. W 2018 roku działalność gospodarcza w wieży ciśnień została zamknięta.

Kolejowa wieża ciśnień w Pszczynie.

Początki historii kolei w Pszczynie sięga 1865 roku, kiedy to miasto uzyskało połączenie kolejowe z Tarnowskimi Górami, Szopienicami i Dziedzicami. Razem z rozbudową infrastruktury kolejowej w Pszczynie, zaczęto budować pierwsze wieże ciśnień. do dnia dzisiejszego zachowała się kolejowa wieża ciśnień w Pszczynie, wybudowana najprawdopodobniej w okresie przedwojennym, w stylu modernistycznym.

Kolejowa wieża ciśnień w Pszczynie. Wodna wieża podobnie jak miejska, została wybudowana w stylu modernistycznym. Obiekt jest trochę zaniedbany i wymaga remontu. Może kiedyś nadejdą dobre czasy i wieża odzyska swój dawny blask.

Do jakich celów służyła kolejowa wodna wieża ?

Kolejowe wieże ciśnień przeważnie budowano niższy od miejskich, ponieważ zapotrzebowanie na wodę było mniejsze. Woda z kolejowej wieży ciśnień w Pszczynie zasilała budynki, należące do kolei, żurawie wodne, które napełniały parowozy oraz hydranty. kolejowa wieża ciśnień w Pszczynie, posiada dwa zbiorniki wodne, na elewacji wieży zachowały się wodowskazy.

Wieże ciśnień w woj. śląskim