Świdnica - wieże ciśnień

Miasto Świdnica informacje

Świdnica jest miastem leżącym w południowo-zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim. Wg spisu sporządzonego w 2019 roku miasto liczyło 57 014 mieszkańców. Świdnica jest siódmym co do wielkości miastem w tym województwie. W latach 1975-98 znajdowało się w dawnym województwie wałbrzyskim. Obecnie jest siedzibą powiatu świdnickiego, a także mniejszego powiatu - Gminy Świdnica (choć nie wchodzi w skład terytorium tej ostatniej, gdyż miasto tworzy odrębną gminę miejską). Świdnica stała się częścią aglomeracji wałbrzyskiej 23 stycznia 2014 r.

Świdnica wieża ciśnień

Świdnica zabytki

W Świdnicy znajduje się katedra św. Stanisława i Wacława oraz Kościół Pokoju, dwa zabytkowe kościoły wpisane na listę Pomników Historii Polsk, przy czym ten ostatni został również wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Historia miasta Świdnica

Po raz pierwszy nazwa miasta została zapisana jako Świdnica w 1070 r., kiedy znajdowało się ono w granicach Polski rządzonej przez Piastów. Świdnica stała się miastem w 1250 r., choć nie zachował się żaden dokument lokacyjny, który potwierdzałby ten fakt. Miasto należało wówczas do Księstwa Wrocławskiego, prowincji Polski. W 1290 r. Świdnica miała już mury miejskie i sześć bram, kwitło rzemiosło i handel.

Pod koniec XIII w. istniały w Świdnicy cechy piekarzy, tkaczy, garncarzy, szewców, kuśnierzy i krawców. Miasto słynęło z produkcji piwa. Pod koniec XV w. prawie trzysta domów miało prawo warzenia piwa. W różnych miastach regionu (Wrocław, Oleśnica, Brzeg) i Europy (Kraków, Toruń, Praga, Piza) istniały tzw. "Piwnice Świdnickie" - restauracje serwujące piwo świdnickie. Wrocławska Piwnica Świdnicka istnieje do dziś jako najstarsza restauracja w Europie. W Świdnicy znajdowała się również mennica. Franciszkanie i dominikanie osiedlili się w mieście odpowiednio w 1287 i 1291 r.

W latach 1291-1392 Świdnica była stolicą rządzonego przez Piastów Księstwa Świdnicko-Jaworskiego. Ostatnim polskim księciem piastowskim był Bolko II świdnicki, a po jego śmierci w 1368 r. księstwo pozostawało w rękach jego żony do 1392 r. Po jej śmierci zostało włączone do Królestwa Czeskiego przez Wacława IV czeskiego. Pod koniec XIV w. Świdnica była już jednym z największych miast na Śląsku, liczącym ok. 6 tys. mieszkańców.

W 1429 r. miasto skutecznie obroniło się przed atakiem husytów. Od ok. 1469 do 1490 r. znajdowało się pod panowaniem Królestwa Węgierskiego, a następnie w Czechach rządzonych przez Jagiellonów. W XV w. w mieście działało kilka młynów, odbywały się tu duże targi bydła i chmielu. W 1493 r. Hartmann Schedel w swojej Kronice Norymberskiej zapisał miasto jako Schwednitz.

W 1526 r. cały Śląsk, w tym Świdnica (jako Schweidnitz), przeszedł pod panowanie monarchii habsburskiej jako część otaczającego go księstwa Schweidnitz. W XVI w. było to jedno z regionalnych centrów anabaptyzmu.[7] Miasto bardzo ucierpiało podczas wojny trzydziestoletniej (1618-48) w wyniku oblężeń, pożarów i epidemii.[5] Podczas pierwszej wojny śląskiej (1740-42) Schweidnitz zostało przyłączone do Królestwa Prus. Miasto zostało przekształcone w twierdzę, którą pozostało do 1866 r..

W październiku 1761 r., w czasie III wojny śląskiej lub wojny siedmioletniej, zostało ponownie zdobyte przez Austrię, ale Prusacy odzyskali je rok później. W 1803 r. miasto odwiedził polski prawnik, poeta, działacz polityczny i wojskowy Józef Wybicki, najbardziej znany jako autor słów hymnu narodowego Polski.[9] W 1807 r. miasto zostało zdobyte przez wojska francuskie podczas wojen napoleońskich. W 1871 r., podczas zjednoczenia Niemiec, stało się częścią Cesarstwa Niemieckiego pod panowaniem pruskim i pozostało w nim do końca II wojny światowej.

Według pruskiego spisu ludności z 1905 r. Schweidnitz liczyło 30 540 mieszkańców, w większości Niemców, ale także mniejszość polską, stanowiącą około 3% populacji. W Schweidnitz pochowany został as lotniczy z I wojny światowej Lothar von Richthofen, dopóki po II wojnie światowej miasto nie stało się własnością Polski, a cmentarz nie został zrównany z ziemią. W czasach nazistowskich w mieście znajdowało się hitlerowskie więzienie, a w czasie II wojny światowej Niemcy utworzyli tu także podobóz obozu koncentracyjnego Gross-Rosen, trzy oddziały pracy jenieckiej obozu Stalag VIII-A oraz obóz pracy przymusowej. Wśród więźniów był Lesław Bartelski, polski pisarz i działacz ruchu oporu, który walczył w Powstaniu Warszawskim.

Po klęsce Niemiec hitlerowskich w 1945 r. miasto, podobnie jak większość Śląska, stało się ponownie częścią Polski na mocy zmian granic ogłoszonych na konferencji w Poczdamie. Ci z niemieckiej ludności, którzy nie uciekli lub zginęli w czasie wojny, zostali wypędzeni do pozostałych części Niemiec, a miasto zostało ponownie zaludnione Polakami, z których wielu zostało wypędzonych z polskich terenów zaanektowanych przez Związek Radziecki. W latach 50. w Świdnicy osiedlili się także Grecy, uchodźcy z greckiej wojny domowej.

W 2004 r. Świdnica stała się siedzibą rzymskokatolickiej diecezji świdnickiej.

Świdnickie wodociągi - historia

Historia świdnickich wodociągów jest ściśle związana z potrzeba zaopatrywania miasta w wodę pitna. W okresie średniowiecza na terenie miasta Świdnicy mieszkańcy kopali głębokie studnie czerpalne, lokowane tuż przy domach. Bliskość rzeki Bystrzycy, liczne sztucznie wybudowane cieki wodne, prywatne stawy wodne gwarantowały dostarczenie świeżej wody mieszkańcom dawnej Świdnicy.

Wraz ze wzrostem ludności, miasto zaczęło przechodzić poważny kryzys z pozyskiwaniem wody. Studnie głębinowe zaczęto kopać bardzo głęboko, niektóre z nich posiadały 18 metrów głębokości.

Już w XIV wieku powstały pierwsze plany budowy miejskiej sieci wodociągowej w Świdnicy. W roku 1600 wybudowano w mieście pierwsza " maszynę wodną ", która pobierała wodę z rzeki Bystrzycy. Natomiast pierwsze połączenie wodociągowe uruchomiono 14 stycznia 1601 roku, jednak zadowolenie mieszkańców Świdnicy nie trwała jednak długo. W krótkim czasie po oddaniu do użytku rurociągu, źródło, z którego czerpano wodę, wyschło. Parę miesięcy później wybudowano nową stację wodociągową. Do obsługi pompy wodnej używano pracy ludzkich mięśni.

Świdnickie wieże ciśnień

Wieża ciśnień przy ulicy Nauczycielskiej 3

Obiekt został wzniesiony w latach 70 XIX wieku, wiec w czasie kiedy zaczęły powstawać pierwsze wieże ciśnień w Europie. Wieża ciśnień była pierwotnie przebudowywana. Posiadała trzy zbiorniki wodne typu Intze o pojemności 500 m3, 175 m3 i 85 m3. Wieża ciśnień zakończyła działalność w roku 1994.

Wieża została wybudowana z czerwonej cegły i betonu na planie ośmioboku. Jest bogato zdobiona w liczne detale architektoniczne tj. rzeźbione konsole, smukłe okna, liczne bogato zdobione gzymsy i fryzy. Całość wieży ciśnień wieńczy geometryczny, masywny dach. Obiekt wpisany jest do rejestru zabytków.

Wieża ciśnień na osiedlu Młodych

Pośród blokowisk w roku 1988 wybudowano osiedlową wieżę ciśnień w stylu modernistycznym. Jest to najmłodsza wieża ciśnień w Świdnicy i posiada kształt " UFO" albo grzybka. Składa się z stożkowego trzonu i ogromnej, głowicy.

Kominowy zbiornik wodny na terenie zakładów Wagony Świdnica S.A.

Jest to komin z dobudowaną głowicą. Wieża została wybudowana w latach 1923-26 na terenach dawnego zakładu - Reichsbahn-Ausbesserungswerk. Komin jest wysoki na 75 metrów. Natomiast zbiornik wodny może pomieścić 250 m3 wody.

Zbiornik wodny na kominie nieistniejących już Dolnośląskich Zakładów Magnezytowych.